Deniz Pak: “Çözüm için kararlılık ve tutarlılık şart”

Bozcaada’daki turizm pastasını ilk karanlardan biri olan Deniz Pak, aynı zamanda uzun süredir Açık Radyo’da Açık Deniz programıyla adaya dair kayıtlar tutuyor. 15 yılı aşkın süredir konaklama alanında faaliyet gösteren işletmesi bulunan Deniz Pak “Bozcaada Turizmi Nereye Gidiyor” konulu özel haberimizde bugünkü konuğumuz.

“Bu sene adada turizm iyi değil. Ama bu durum sadece adaya özgü bir problem de değil. Türkiye genelinde her destinasyonda değişik boyutlarda yaşanan bir durum.

Bir çok sebepten turizm bu durumda. İlk akla gelen ve her yerden duyduğumuz ülkece yaşadığımız sıkıntıların ve henüz tam anlamıyla tanımlanmamış ekonomik krizin hepimiz üzerindeki etkisinin çok güçlü hissedilmesidir. Hatta sorunun bana göre global bir tarafı da mevcut.

Bunun dışında, yabancı ziyaretçilerin artık neredeyse yok olması, booking.com’un faaliyetinin durdurulması, sert rekabet koşulları, onlarca yıldır hesapsızca hayata geçirilen ancak ruhsatı dahi olmayan tesislerin getirdiği standart başı bozukluğu, faaliyet konusu dışında da tam gaz faaliyetlerine devam eden işletmelerin diğer yasal işletmelerin önünü kesmesi, yasal işletmeler her türden kontrole tabiyken ruhsatı olmayanların hiç bir denetime girmemesi, ruhsatlı-ruhsatsız uygulanan fiyatların hiç bir denetim görmemesi, açgözlü ve sürdürülebilirlik hesabı gütmeyen işletmelerin yoğun dönemlerde uyguladığı vicdansızca yüksek/haksız fiyatlar ve resmi kurumların buna neredeyse izin vermesi, Bozcaada’nın güzel hayatı yıllar içinde insanları cezbederken artık neredeyse tüm evlerin işletmeye döndüğü ve böyle bir hayatın kalmadığı gerçeği, yüksek kira bedellerini çıkarabilmek nedeniyle bunu müşterilerine fahiş fiyatla yansıtan, işletmecilerini dahi tanımadığımız yeni Bozcaada işletmeleri, kışın sefer yapmamak için fırsat kovalayan yazın da 3 kuruşun peşine düşüp 45 dakikada bir sefere kalkan Gestaş (Adalılar olarak biz “pistaş” diyoruz), çöplük düzenlenemediği için çözülemeyen sinek böcek problemi, yıllar içinde ama eğitimsizlikten ama gergin şehir hayatından kaynaklı kötüleşerek değişen müşteri profili, bulunduğumuz yerin özel, nadide ve narin bir yer olduğunu ziyaretçilerimize, burada yaşayanlara ve iş yapanlara düzgün anlatamayışımız, rakibimiz Yunanistan ile rekabet edilemez durumda kalıp mücadele verdiğimiz yüksek maliyetler, niteliksiz, eğitimsiz, adam yoksunluğundan ötürü “Ne olursan ol, gel” şeklinde çalışılmak zorunda kalınan personeller, personellerin maruz bırakıldığı kötü yaşam koşulları, personel alternatifsizliği, günübirlik turizmin adada neredeyse Gestaş ve yönetimce teşvik ediliyormuşcasına davranılması, kampçı olmadığı halde bedavacılıktan kamp kuran adanın bugüne kadar ilk kez bu yıl tanıştığı derhal uzaklaştırmak ve adayı korumak zorunda olduğumuz sayıca çok büyük kitle, ucuz, niteliksiz, kalitesiz, özgün karakteri bulunmayan gıdaların üretilip tüketildiği ve kaliteli turizmin düşmanı olan hem kendi hem de zihniyeti kötü mekânlar, içi boş şişirilmiş sosyal medya hesaplarının adada yarattığı faydasız, ucuz ve niteliksiz güruh, adanın taşıma kapasitesinin üzerinde taleplerde ziyaretçi, işletmeci ve adalılarca hiç kimsenin mutlu olmadığı resmi kurumların da yetişemediği lüzumsuz trafik gibi saydıkça sayılabilecek bir çok sebepten turizm bu sene Bozcaaa’da bu haldedir. Anlaşılan odur ki, turizm kötü, tatil güzel bir şeydir.”

KENT VERGİSİ ALINABİLİR

“Neler yapılmalıdır sorusunun cevabı da nedenleri kadar çeşitli. Ancak son derece basittir. Sadece ‘kararlılık’ ve ‘tutarlılık’ ister. Öncelikle ensemizi karartmadan bu işin sürdürülebilir olmasını sağlamak için yaptığımız işin iyisini yapmaya yılmadan çalışmak gereklidir. Bunun dışında adanın narin, nadide ve özel bir yer olduğunu, burada genel alışkanlıkların dışında buraya uygun davranmayı gelen ziyaretçilere yılmadan, bu davranış şekli oturana kadar anlatmak ve bu davranış seklini adada oturtmak gereklidir.

Belki de belediye ziyaretçilerin tümünden batıda uygulandığı gibi bir kent vergisi almalıdır.

Ruhsatsiz işletmelerin mutlaka ama mutlaka denetlenmesi ve ruhsatlandırılması, bu mümkün değilse de acilen kapatılması gerekmektedir. Rekabetin haksızlıklara ve çirkinliklere açık olmadan sürdürülmesi esas olmalıdır.

Fiyatların gerçekten tarifelendirilmesi ve bunun denetlenmesi gerekmektedir.

Bozcaada büyük bir alışveriş ve tüketim merkezi gibi değil, gerçekten örnek, güzel ve yavaş hayatı ile yani geçmiste bildiğimiz yaşadığımız gibi anılmasını, görülmesini sağlamak için elimizden ne geliyorsa yapmak için savaşılmalıdır. Yabancı, nitelikli misafirlere yönelik bağcılık şarapçılık esaslı tanıtım ve organizasyonları derhal üretmek gereklidir.

Henüz ruhsat almamış, ihtiyaç fazlası oluşacak işletmelere çok ama çok zor ruhsat koşulları getirilmeli, bu iş oldukça zorlaşmalıdır. Ziyaretçilere çok sıkı bir denetim uygulanmalı ve burada kamp alanı dışındaki başı bozukluğun mutlaka önüne geçilmelidir. Günübirlik turizmin ada üzerinde yarattığı yüksek maliyet gözetilerek mutlaka resmi kanallarca ciddi tedbirler alınmalıdır.

Özetle tüm bileşenler (Adalılar, işletmeciler, resmi kurumlar ve hatta bilinçlendirilmiş ziyaretçiler) ortak davranış biçimleri geliştirmelidirler. Aksi halde bu işten uzun vadede tüm bileşenler büyük kayıplar yaşayacaklardır.

Surçi-lisan eylediysem lütfen kusuruma bakmayın. Ama ilk aklıma gelenler bunlar. Eminim saymadığım, konuşmadığımız, çok eksik vardır. Ama bu eksikleri de hep birlikte bulabiliriz. Bir de hiç unutmamamız gereken tek şey burasının bizim yaşadığımız ve ileride de yaşayacağımız yer olmasıdır.”

YARIN (PAZAR): Türkan Çim Işık: “Günlük tüketime dayalı bir turizm algısı oluştu”