24 Haziran seçimlerini 2015 yılında gerçekleşen 7 Haziran ve 1 Kasım genel seçimleriyle karşılaştırarak hangi partiler arasında bir geçiş yaşandığını incelemek istedik. Bu seçimlerde 2015 yılında gerçekleşen seçimlerde yaşanan sırasıyla %83,5 ve %77,8 olan oy kullanma oranı %89’a çıktı. Bu oran 2017 yılında gerçekleşen %86 oranındaki Anayasa Referandumu’nun da ötesine geçerek ada tarihinde bir rekor kırdı.

2015 yılındaki iki genel seçimde partilerin aldıkları oyların ortalamalarını “yaklaşık” olarak alarak bu seçimle karşılaştığımızda partiler arasında bazı geçişlerin olduğunu analiz ettik. Bu seçimde seçmen sayısı yaklaşık 200 kişi artarak rekor kırarken, oy kullanan sayısı da oldukça artarak rekor kırdı. Aynı zamanda bu iki seçime göre artış gösteren yaklaşık 375-400 seçmenin de tercihlerini partilerin aldıkları oylar civarında bugünkü oylarına ekledik. Bunu yaparken seçim günü, seçimden öncesi ve sonuçlar açıklandıktan sonra bazı seçmenlerle konuşarak bir ortalama hesap çıkardık. Elbette bunu yaparken tamamen “tahminler” ve “öngörüler” üzerinden hareket ettik. Bu tahmin ve öngörüler tamamen sitemizin görüşünü yansıtmaktadır.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 24 Haziran seçimlerinde adada en çok oyu alan parti oldu. 2015 yılındaki iki genel seçime bakıldığında CHP adada yaklaşık 940-950 oy potansiyeli olan bir parti. Bu seçimde adet olarak yaklaşık 100 oyu artan CHP’ye bu seçimde eklenen 375-400 oydan 200-210 tanesinin ve adada teşkilatı kalmayan MHP’den de 25-30 civarında bir oyun kaydığını düşünüyoruz. Adada yeni teşkilatlanan İyi Parti’ye ise CHP’den 90-100 dolayında bir oyun geçiş yaptığını ve ülke genelinde barajı aşması için kampanya yürüten HDP’ye de CHP içindeki sol-sosyal demokrat kesimden 60-65 bir oyun geçiş yaptığını tahmin ediyoruz. 2015’deki iki seçimde Bozcaada’da %51 ve %53,5 oy olan CHP, 24 Haziran seçimlerinde oylarını “adet” bazında arttırsa da özellikle 1 Kasım’daki seçime göre tam 5,5 puan geriledi ve bu seçimde %48 oranında bir oy aldı.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) 2015 yılındaki iki seçime bakıldığında 415-420 oy potansiyeli olan bir parti. AKP bu seçimde 480 oy alarak oylarını yaklaşık 60 adet arttırdı. AKP’ye bu seçimde eklenen 375-400 yeni oydan yaklaşık olarak 70-75 oy ve MHP’den de 20-25 oyun kaydığını düşünüyoruz. AKP’den de İyi Parti’ye az da olsa, yani yaklaşık 20-25 oyun kaydığını tahmin ediyoruz. 1 Kasım 2015 seçimlerinde Bozcaada’da %24,5 oy olan AKP bu seçimde oy sayısını arttırsa da %22 oy alarak 2,5 puanlık bir kayıp yaşadı.

Adada yeni teşkilatlanan İyi Parti de ilk seçiminde 318 oy ile %14,5 oy oranına ulaştı. İlk seçiminde 318 oy alan İyi Parti’nin bu oylardan yarıya yakınını, yani 150 dolayında oyu MHP’den, 90-100’ünü CHP’den, 20-25 kadarını AKP’den aldığını tahmin ediyoruz. Önceki seçimlere göre artan "kullanılan oy miktarı"ndan İyi Parti’nin nasibine ise yaklaşık 50-55 oyun geldiğini söyleyebiliriz. İyi Parti adanın yeni üçüncü partisi.

Adada teşkilatı kalmayan Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Türkiye bazında sürpriz oranda bir oy alsa da adada beklenen oldu ve %3 civarında oy aldı. Partinin 2015 yılındaki iki seçime bakıldığında ortalama 265-270 oy potansiyeli olduğunu görebiliyoruz. Bu seçimde 68 kişi MHP’ye oy verse de 200 oyluk bir kaybın yaşandığı aşikâr. Bizim hesaplamalarımıza göre bu 200 oyun %75’i, yani 150’si İyi Parti’ye kayarken AKP ve CHP’ye de 20-25’er adet kaydığını tahmin ediyoruz. 2015 seçimlerinde ortalama adada %14 oy potansiyeli olan MHP bu seçimlerde %3 oy alarak adeta eridi.

7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinde 110 ve 132 oy alan Halkların Demokratik Partisi (HDP) %6-7 dolayında bir oy oranına sahipti. 24 Haziran seçimlerinde ittifaklar dışında kalan HDP’nin barajı aşması isteyen sol kesimin oyları yine HDP’de kalırken, parti adada oy sayısını ve oranını arttıran tek parti oldu. Adada 120-125 oy potansiyeli olan parti bu seçimlerde 227 oya ulaştı. Yani oylarını 100 arttırdı. Bu artışın 60-65 tanesinin CHP’li seçmenden, 35-40 tanesinin de bu seçime yeni katılan oylardan olduğunu tahmin ediyoruz. HDP bu seçimde adada %10,5 oy alarak 1 Kasım 2015 seçimlerine göre oylarını 4 puan arttırmış oldu.

Tespitlerimiz ise şu şekilde:

Adada MHP teşkilatı kapanmadan evvel milliyetçi oyların toplandığı adres olan MHP geçmişte ortalama %14 oy oranına ulaşırken, bugün İyi Parti (%14,5) ve MHP (%3) oranı %18’e yaklaştı. Bu da milliyetçi taban diyebileceğimiz oyların yaklaşık 4 puan arttığını gösteriyor.

İktidar amacıyla kurulan İyi Parti’nin CHP’den de ciddi oranda oy aldığı ülke sıralamasında tespit edilirken, adada da azımsanmayacak miktarda bir oy kayması CHP’den İyi Parti’ye geçişte yaşandı. İyi Parti’nin adada aldığı her 3 oydan 1’inin CHP oyu olduğunu tahmin ediyoruz.

HDP’nin sol ve özgürlükçü bir kesimden ilgi gördüğünü, partinin baraj altında kalmasının demokrasi sorunu olacağını düşünen CHP’lilerin içindeki sol-sosyal demokrat kesimin desteğiyle adada oylarını arttırdığını söyleyebiliriz.  

AKP ve CHP’nin oransal düşüşler yaşadığını, eğer 1 Kasım seçimlerindeki oy kullanma oranında bir oy kullanılsaydı o seçim sayılarının altında kalacaklarını net bir şekilde söyleyebiliriz.

AKP’nin kemik diye tabir edebileceğimiz oy sayısı adada 400-430 dolayındadır. Oy kullanma oranı %75’lere düşse dahi AKP oyunun 400’ün altına düşebileceğini tahmin etmiyoruz.

2017 senesinde gerçekleşen Anayasa Referandumu’nda %75,4 olan “Hayır Bloku” oyunun bu seçimde CHP+İyi Parti+SP+HDP olarak hesaplandığında %74,2’ye düştüğü görülmektedir.

2017 senesinde gerçekleşen Anayasa Referandumu’nda AKP ve MHP seçmeninden oluşan %24,6 olan “Evet Bloku” oyunun bu seçimde Cumhur İttifakı olarak  %25,8 olarak ufak bir artış yaşadığı görülmektedir.

Notlar:

Yukarda yaptığımız partiler arası geçişlerde %3 dolayında +/- oynamalar bizce yaşanabilir.

Ayrıca Cumhur İttifakı’na gelen 10 ortak oy ve Millet İttifakı’na gelen 9 ortak oy dağıtılmadan hesap yapılmıştır. Bu oylar “Diğer oy” olarak değerlendirilmiştir.

Hesaplama yapılırken, adada bu seçimde son iki genel seçime göre artan ortalama 375-400 oyun dağılımı, partilerin adada aldığı oy oranlarına göre dağıtılmaya özen gösterilmiştir.