Bozcaada’da, turizm mevsiminin yoğun olduğu yaz dönemlerinde, özellikle konaklama, yeme içme hizmeti veren işletmelerde baş gösteren en önemli sorunların başında, eleman tedarik edilmesinde yaşanan sıkıntılılar gelmektedir. Öyle ki; konaklama hizmeti veren işletmeleri yöneten sahip veya işletmeciler, çok yoğun geçen turizm sezonlarında, elemansızlıktan dolayı aşırı çalışma yükü ile karşı karşıya gelmekte, deyim yerindeyse; “analarından emdikleri süt burunlarından” gelmektedir.

Birçok işletme sahibi, yeterli eleman desteği alamadıklarından dolayı, aşırı yoğunluğun verdiği yorgunluk ve stresin altında ezilmekte, zaman zaman tesislerini komple üçüncü kişilere kiralamak durumunda kalabilmektedirler. Bu ve benzeri bazı durumlar, Bozcaada’da turizm hizmetlerinin kalitesini düşürebilmektedir.

Eleman temininde yaşanan bu şekildeki zorunluluklardan dolayı, bazen yabancı uyruklu personel çalıştırılması çözüm gibi görülmekte, bazı durumlarda yasal eksikliklerle çalıştırılan yabancı işçilerden dolayı önemli cezalara maruz kalabilen tesisler olabilmektedir.

Oysa yabancı personel çalıştırılması o kadar kolay bir konu olmayıp, 4817 sayılı ‘’Yabancıların çalışma izinleri hakkında kanun”a tabi olup, maddi yaptırımları oldukça ağırdır.

Öncelikle yabancı işçi çalıştırmak için izin alınması gereklidir. Bir yabancı işçi çalıştırmak için işyerlerinde beş Türk vatandaşının çalıştırılması zorunluluğu vardır. Ayrıca çalıştırılacak artı her bir yabancı için, beş Türk vatandaşının daha çalıştırılması gerekir. Örneğin; beş yabancı çalıştırma izni isteyen bir şirketin bünyesinde yirmi beş Türk vatandaşının çalıştırılması gerekir.

2019 yılı verilerine göre;

-Yabancı işçi çalıştırma izni isteyen işyerlerinin ödenmiş sermayesi en az 100 bin TL olması gerekir.

-İzin almak isteyen şirket ortağı yabancı ise sermaye payının en az yüzde yirmisine sahip olmalıdır.

-İş yeri tarafından yabancıya ödenmesi gereken maaş, yabancı çalışanın görevi ve yapacağı işle orantılı olmalı ve mutlaka asgari ücretten fazla olmalıdır.

Turistik İşletmelerde yabancı işçi çalıştırmak isteyen işletmelerin bünyelerinde izinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlamalıdır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli; en az dört yıldızlı turizm işletmeleri ile belgeli tatil köylerinin; masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren yabancı işçi çalıştırma talepleri değerlendirmeye alınmakta olup, bu kapsamda bulunmayan işletme ve işyerlerinin yabancı işçi çalıştırma talepleri ise dikkate alınmamaktadır.

Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde, eğlence sektörü ile turizm, animasyon, organizasyon firmalarında istihdam edilecek yabancılar için en az 10 TC vatandaşı çalıştırılması halinde ayrıca kota uygulanmaz.

Eğlence sektöründe dansçı, animatör ya da sanatçı olarak çalışma izni başvurusunda bulunmak isteyen yabancılar ile bunları çalıştırmak isteyen işverenlerin

-Turizm İşletme Belgesine sahip olmaları

-Türkçe ve yabancının ana dilinde olmak üzere en az iki dilde hazırlanmış iş sözleşmesi olması

-İşverenin bir önceki yıla ait 40.000 TL’lik döviz bozdurma belgesine sahip olması gereklidir.

Görüleceği üzere yabancı işçi çalıştırmanın yerli işçi çalıştırmaktan daha zor olduğudur. Oysa bir sezon çalıştırılan yerli personelin, sezon sonu çıkışı yapılmayıp, sigorta yönünden, personelin sigortasının askıya alınması yoluyla, bir sonraki yıl işe dönme garantisi sağlanabilir. Arada bir personelin küçük ihtiyaçları karşılanıp, çalışanın işyerine duyduğu aidiyet hissinin gelişmesine destek verildiğinde aradaki bağ güçlendirilebilir. Sigorta primi ödenmeden, sigortanın askıya alınması sonucunda geçen sürelerde,  personelin işsizlik ödeneği alması ise yasal olarak mümkündür.

Faydalı olması dileğiyle…

* SMMM-Bağımsız Denetçi

www.hergunlu.com     info@hergunlu.com