Bozcaada Belediyesi ve Bozcaadalıların katkılarıyla bu yıl 10-14 Ekim tarihlerinde 5. kez gerçekleştirilecek  olan Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Festivali'nde (BIFED) 18 belgesel yarışacak. 56 ülkeden 260'ın üzerinde belgeselin başvurduğu festivalde 11 belgesel büyük ödül için (Uluslararası Yarışma), 7 belgesel ise 'Gai Öğrenci Ödülü” için yarışıyor.

Bu yıl 4 gün boyunca 50’yi aşkın belgesel Bozcaada’da sanat severlerle buluşacak. İşte finale kalan belgeseller ve diğer kategorilerde gösterilecek belgesellerin tanıtımı ve fragmanları.

ULUSLARARASI YARIŞMA FİNALİSTLERİ 2018

Dönüş 

David Fedele & Kumut Imesh, Avustralya, Fildişi Sahilleri, Fas, Mülteci 83′, 2018 

Batı Afrikalı göçmen ve mültecilerin hikâyeleri yıllar boyunca yabancı gazetecilerin gözünden anlatıldı. Şimdi ise karşımızda içeriden anlatılan bir göç hikâyesi var. Hem bir yolculuk hikâyesi hem de kısmen anı kısmense bir araştırmacı gazetecilik örneği olan "Dönüş" şu an Fransa’da yaşayan ancak aslen Fildişi Sahili’nden yola çıkmış Kumut Imesh’i takip ediyor. Imesh Afrika kıtasına geri döner ve ülkesindeki iç savaştan kaçmak zorunda kaldığında yapması gereken aynı yolculuğu yapmaya çalışırken biz de ona eşlik ederiz. Ancak Imesh’in elinde bu kez bir kamera vardır. Tek başına seyahat eden Kumut, hem kameranın önündeki hem de kameranın ardındaki kişi olarak kendi yolculuğunu belgeleyecek ve böylelikle dünyadaki en tehlikeli göç rotalarından biri üzerinde insanoğlunun özgürlük ve haysiyet için verdiği mücadeleyi ortaya çıkaracaktır. "Dönüş" tartışmalı bir film deneyi, cesur bir yoluculuk ve yönetmenle mülteci arasında benzersiz bir işbirliği. 

Astral

 Jordi Évole & Ramon Lara, İspanya 101′, 2016 

1970’lerde inşa edilmiş 30 metrelik yelkenli bir tekne olan “Astral,” sahibi tarafından Proactiva Open Arms adlı sivil toplum örgütüne verilene dek lüks bir eğlence gemisi olarak kullanılmıştır. Astral, Proactiva’ya verildikten sonra ise izleme ve kurtarma botuna dönüşmüş ve ilk kurtarma misyonunu gerçekleştirmek için Libya sahiline yelken açmıştır. 

Ütopya Zamanı

Kurt Langbein, Avusturya, 91′, 2018

Bir buçuk milyon insan için bölgesel, taze ve organik yiyecek; yalnızca çok az enerji tüketerek şehirde zekice yaşama; adil koşullarda üretilen bir cep telefonu ve geleceklerini kendi ellerine almak için üç yılı aşkın mücadele vermiş işçilerin yönettiği bir çay fabrikası. İnsanlar dünyanın her yerinde bir yandan inanılmaz derecede zengin öte yandan ise inanılmaz derecede yoksul insanlar üreten dizginlenemeyen kapitalizme alternatifler arıyor. Adil bir toplum için bir yerlerde bir model var mı acaba?

Süt Sistemi, Andreas Pichler

Almanya, İtalya 91′, 2017 

Sütün simgelediği bir şey var: sağlık. Sütün doğal ve besin değeri yüksek olduğu düşünülür. Sütü piyasa için bu kadar çekici kılan tam da budur zaten. Peki ama süt gerçekten o kadar sağlıklı mı? Süt sistemine eleştirel bir bakış atmak için yola koyuluyoruz. Bu esnada çiftçilerle, mandıra sahipleriyle, siyasetçilerle, lobicilerle, sivil toplum örgütleriyle ve bilim insanlarıyla tanışacağız. Her birinin dünya çapında bir etkiye sahip bu endüstrinin değeri ve neticelerine ilişkin kendi görüşleri var. Film, süt sisteminin ardındaki şaşırtıcı hakikatleri ortaya çıkarıyor. Bu endüstriden kimin çıkarı var ve kimler pahasına? Söz konusu sistemin bir geleceği var mı? Alternatifler bulunuyor mu? Peşin hükümleri ele alan ve çözümler sunan kıtalara yayılmış sinematik bir yolculuk.

Yeşil Yalan

Werner Boote, Avusturya, Almanya, Brezilya, Endonezya, ABD, 97′, 2017

“Yeşil Yalan” büyük küresel aktörlerin son yıllarda sayıları gittikçe artan şüpheci müşterilerinin güvenini tekrar kazanmak için uydurdukları sürdürülebilir pazarlama imgelerini sorgulamaktadır. Peki ya adil palmiye yağı? BP gerçekten de Petrolün Ötesinde mi? Kamera, filmin iki kahramanı dünyanın dört bir yanında araştırma yapar ve şirket sözcüleri, filozoflar ve daha iyi ve yaşam dostu bir dünya için savaşanlarla görüşmeler yaparken onları izler.

Öfke Tarlaları

Anne Gintzburger, Fransa 72′, 2018 

Anlatıcılığını Catherine Deneuve’ün üstlendiği bu etkileyici film, Fransız çiftçilerin içinde bulunduğu güç durumu gözler önüne seriyor ve bu konuda bir şeyleri değiştirmeye kararlı bir grup kadını izliyor. Her yıl 400 Fransız çiftçi intihar etmektedir. Tarım endüstrisi kriz içerisinde ve insanlar çiftçilerin içinde bulunduğu kötü durumdan bihaber görünüyor. “Kara Başörtüler” kampanyası, halihazırda pek çok çiftliği ve aileyi mahvetmekte olan tarım krizine ilişkin farkındalık yaratmayı amaçlayan bir kampanya. Kadınlar eşlerini ve onların geçim kaynaklarını kurtarmak için savaşıyor.

Dalıp Gidin Şu Parlak Işıklara Güzellerim

Jordan Brown, Avustralya 128′, 2017

Ekranlardan oluşan bir dünyada yaşıyoruz. Eğer yukarıya ve çevremize bakacak olursak aramızdan daha çok kişi bilecek bunu. Ekranlar her yerde; hayatımıza nüfuz etmişler. Ekrana yapışmış parmaklar; gözlere yapışmış ekranlar; ekrana yapışmış gözler. Ekranları iş için, oyun oynamak için kullanırız. Ama bununla da kalmıyor. Ekranlar da bizi kullanır. Nasıl oldu da buraya geldik? Bu yolculuk bizi nereye götürüyor? Bu yolculuğun nasıl göründüğünü dahi biliyor muyuz ve bu yolculuğu istiyor muyuz? Bu kültürün teknolojisi bizi ve toplumlarımızı iyi anlamda mı değiştiriyor? Teknoloji iddia ettiği üzere hepimizi güçlendiriyor mu yoksa çoğunluğun pahasına, yalnızca seçilmiş birkaç kişiyi mi güçlendiriyor? Bu her yanı kuşatan elektronik dünyada yaşamak için ödediğimiz bedel nedir? İçinde yaşadığımız çağın eşi benzeri yok ve muhtemelen teknoloji daha önce hiç bu kadar üretken olmadı ve yaşamlarımızı bu kadar yakından şekillendirmedi. Ancak olan bitenin bahsetmediğimiz karanlık bir yönü var. Neden bahsetmiyoruz bu karanlık yönden? Ekrana yapışık kalmakla çok meşgul olduğumuzdan mı acaba? Kolektif bağımlılığımız hakkındaki sorulardan neden kaçıyoruz? Yüzeyin altında gizlenen nedir? 

Eski Evler ve Karayemişler

 Engin Yıldız, Türkiye 78′, 2018

Belgesel, Doğu Karadeniz güzergâhını izleyerek karayemiş ve eski evlerin birlikteliğini sunuyor. Mevsimleri takip ederek ilerleyen film, eski evleri ve onları saran karayemişleri, Karadeniz’in rengarenk olan peyzajları, insanları, dilleri ve gelenekleriyle birlikte gözler önüne seriyor. Gitgide kaybolmaya başlayan bu “armonik resimler”, belgeselin ana motifleridir. 

Altı Dolarlık Bir Fincan Kahve

Andres Ibañez & Alejandro Diaz, Meksika, 70′, 2018

Belgesel, bir Tzaltal ailesinin gözünden Meksika’nın Chiapas eyaletinde kahvelerini ana pazarın dışında satmak için çabalayan bir kahve kooperatifiyle Amerika’nın Seattle eyaletindeki kahve dükkânlarını ve bu dükkânlarda çalışan baristaları birbirine bağlamaktadır. Tzeltal modeli her ne kadar başarılı ve uygulanabilir görünse de, bu modeli uygulayan kişilerin göğüslemek zorunda olduğu riskler artarak bütün çabalarını tehlikeye atmaktadır. Kahve piyasaları tökezlerken, Güney Amerika’dan gelen yıkıcı bir salgın kahvenin bu kıtadaki varlığını bile tehdit eder haldedir. Kahveyi kimliklerini, topraklarını ve daha iyi koşullar altında yaşama haklarını korumanın bir yolu olarak gören karakterlerimiz, niteliğe ilişkin Özel Kahve paradigmalarını sorgulayarak ürünlerini yurt dışına satmak için mücadele eder. Film kırılgan bir kahve üreticileri topluluğunu irdelemekte ve onları kahve tüketiminin bunaltıcı gerçekliğiyle yüzleştirmektedir.

Anote’nin Gemisi

Matthieu Rytz, Kanada, 77′, 2018

Pasifik ülkelerinden deniz seviyesine yakın Kiribati Cumhuriyeti, göz korkutucu bir güçlükle karşı karşıyadır. Deniz seviyesinin yükselmesi nedeniyle yakında ortadan yok olacaktır. Kiribati’nin Cumhurbaşkanı Anote Tong halkını ve onların haysiyetini korumak için bir yol bulmaya çalışırken, Kiribatililerin çoğu ülke dışında güvenli sığınaklar aramaktadır. Uluslararası iklim müzakereleri ve iklim degişikliği nedeniyle yerinden edilmeyi acil bir insan hakları meselesi olarak tanıma mücadelesi bağlamına oturtulmuş belgeselde, Anote’nin ülkesini kurtarmak için verdiği kişisel mücadele Sermary’nin olağanüstü kaderiyle iç içe geçer. Sermary altı çocuk annesi genç bir kadındır ve ailesini Yeni Zelanda’ya götürmeye karar vermiştir. Burada söz konusu olan Sermary’nin ailesinin, Kiribati halkının ve 4.000 yıllık Kiribati kültürünün hayatta kalmasıdır ancak bu hikâye benzer coğrafyada yaşayan başka nüfuslar için de uyarı vazifesi görür. 

BE’ JAM BE Hiç Bitmeyen Şarkı

Caroline Parietti & Cyprien Ponson, Fransa, İsviçre, 85′, 2017 

Sarawak’ta (Borneo) “nehrin yukarısında yaşayanlar” ormansızlaştırmadan ilk etkilenenler olur. Göçebe avcılar olan Penan halkı kendini fırtınanın göbeğinde bulmuştur. İnsanın bütün dünyası parçalanırken, varoluşa anlam katmış olan peyzaj kelimenin tam anlamıyla kaybolur ve onunla birlikte dil, gelenekler ve ruhlar da yok olurken yaşamaya nasıl devam edilir? Teslim olmayı reddedenlerin şarkısının eşlik ettiği bu film, bu kişilerden her birinin bu ölümcül savaştaki direniş hatlarını çizmekte; tatlı ve gizli bir yaşam biçiminin büyük ağaçların gölgesinde şiddetle devam eden savaşla birbiri içine geçmesini anlatmaktadır.
 
GAİA ÖĞRENCİ ÖDÜLÜ FİNALİSTLERİ

Kirli Su, Ko Kyaw So

Myanmar, Almanya, 13′, 2017

Shan Eyaleti’ndeki Tatar Kann Köylüleri çok endişeliler çünkü beş yıldır Çin menşeili bir kurşun madeni şirketi su kaynaklarını kirletiyor. İnsanlar baş ağrısı, baş dönmesi ve uyuşukluktan şikâyetçi ancak söz konusu şirket köylülere karşı herhangi bir sorumluluk almıyor. Köy komitesi üyeleri 10-15 yıl içerisinde bu asırlık köyün azalan su kaynakları ve kirlilik nedeniyle ıskartaya çıkarılacağından korkuyor.

Otlak

Greta Loesch, Fransa, 32′, 2018

Genç çoban Florent kendisine aktarılmış Cévennes geleneklerini sürdürmektedir. Raiole, Tarasconnaise, Thônes ve Marthaud ve bazı Suffolk türlerini bir otlaktan diğerine götürür. Ancak otlar her yerde azalmaktadır.

Modifiye Edilmiş

Aube Giroux, Kanada, 87′, 2017

“Modifiye Edilmiş” bir yemek aşığının genetiği değiştirilmiş gıdaların karmaşık dünyasına yolculuğunu izliyor. On yılı aşkın bir zaman diliminde çekilmiş olan bu ödüllü belgesel, Kanada ve ABD’de genetiği değiştirilmiş gıdaları etiketlemek için halihazırda verilen mücadeleyi anlatıyor ve bu sırda endüstriyel tarım ve hükümetler arasındaki teklifsiz ilişkiyi gözler önüne seriyor. Filmin hikâyesi, filmin yönetmeninin üretken bir bahçıvan, tohum biriktiricisi ve gıda aktivisti olan ve filmin yapım sürecinde kanserle savaşan annesiyle ilişkisi etrafında şekilleniyor. Kişisel ve siyasi olanı iç içe geçiren anneyle kızının bu araştırmacı yolculuğu, dünyayı beslemek için genetiği değiştirilmiş gıdalara ihtiyaç olduğu mitini alaşağı ederek daha şeffaf ve sürdürülebilir bir gıda sistemi oluşturulma lehinde güçlü deliller ortaya koyuyor. 

Savrun

Hakan Yıldırım & Onur Coşkuner, Türkiye, 16′, 2017

"Savrun", Çukurova'daki zorlu hava şartlarına rağmen çok düşük yevmiyelerle ekmek parası için turp toplama ve yıkama işinde çalışarak hayata tutunma mücadelesi veren insanları anlatmaktadır. 

Kül Kent

Tolga Barman, Türkiye, 29′, 2018

Aliağa, 60'lı yıllarda sanayi bölgesi ilan edilir ve bunu takiben bölgede çok sayıda çevreyi kirleten tesis kurulur. Bu tesislerin enerji ihtiyacını karşılamak üzere bölgeye termik santral yapılması planlanır ancak 1989 yılında, o güne kadar Türkiye'de yapılmış en büyük çevre eylemi yapılır. Santral yapımı o yıllarda iptal edilir fakat 2018 yılına gelindiğinde bölgeye bir termik santral kurulmuştur. Belgesel, termik santralin hemen yanında yer alan bir köy ve bir antik kent üzerinden bölgede yaşanmakta olan sıkıntıları özetliyor. 

Denizi Olmayan Balıkçılar

Lucas Bonetti, ABD, 20′, 2016

2016 Rio Olimpiyatları için yürütülen resmi temizleme kampanyasının perde arkasına bakan “Denizi Olmayan Balıkçılar,” yerel balıkçıların ve çevrecilerin çevresel bozulma karşısında yaşam biçimlerini koruma mücadelelerini gözler önüne seriyor. Bu film Guanabara Körfezi’nin geleceğini, onun yabanıl su yaşamnıı ve bütün bunlara önem veren insanları umursayan herhangi birinin karşı karşıya olduğu tehlikeyi açığa çıkarıyor. Olimpiyat Oyunları’nın başlamasına bir yıldan az kalmışken, ana akım medya Körfez’de yarışan atletlerin sağlığı konusunda endişelidir. Peki ya zaten orada yaşamakta olan insanlara ne olacak?

İnekler ve Kraliçeler

Laura Marques, Portekiz, 38′, 2018

Cows and Queens - Trailer from Laura Marques on Vimeo.

Herens sığırları esasen turnuvalar için beslenen bir ırktır. Bu turnuvalarda ve sürü arasındaki en güçlü sığır “Kraliçe”dir. İsviçre Alpleri’nde sığır çobanı olarak yalnız başına dört ay geçiren Laura’ya önceki sığır çobanı şu nasihati vermiştir: Kraliçe olmalısın. Söz konusu bu nasihat Laura tarafından kelimesi kelimesine anlaşılır; bu unvanı elde etmek için saçma bir uğraş başlar. İnsanlar ve hayvanlar arasındaki iktidar ilişkilerini yansıtan film, söz konusu bu ilişkinin tek yönlülüğünü sorgular. Eğer sığırlar salt insanlarca kontrol edilen bedenler değilse, başka ne olabilirler?

ÖZEL GÖSTERİM

Kötü Tohum, Ethem Özgüven, Türkiye, 48’, 2018

KÖTÜ TOHUM BAD SEED TRAILER SUBTITLED 2018 from Ethem Ozguven on Vimeo.

Kaz dağlarında küçük ölçekli çiftçiler yerli büyükbaş hayvan besler, organik zeytin yağı üretir ve geleneksel tohumları yetiştirirken, büyük şehirlerdeki nüfus ise endüstriyel komplekslerden gelen kansere sebebiyet veren gıdalarla beslenmektedir. Dünya hızla sonuna doğru yaklaşırken, büyük şirketler hâlâ köylerdeki nüfusu şehirlere göçmeye zorlamaktadır. Halbuki şehirler halihazırda zaten tıklım tıkıştır…

PANORAMA

Duman ve Gaz

Johan von Mirbach, Almanya, 52’, 2017

Polisiye bir roman kadar heyecanlı bir hikâye olan bu araştırmacı belgesel, petrol endüstrisinin sahte medya raporları ortaya koyarak bilimsel çalışmaları gizlice nasıl finanse ettiğini ve 1946 yılından beri halkı iklim değişikliğinin neticelerine ilişkin sistematik bir biçimde nasıl kandırdığını göstermektedir.

Çocuklar

Arash & Arman T. Riahi, Avusturya, 90’, 2016

“Çocuklar” farklı kökenlerden gelen çocuk ve ergenleri kimi zaman zorlu ve kafa karıştırıcı kimi zaman ise eğlenceli ve acı verici yaşamları boyunca takip ediyor. Bu ihmal edilmiş ve kimi zaman görünmez addedilen çocukların hepsi müzik eğitim programı Superar’a katılır; burada müziğin gücü yoluyla kendilerindeki gizli kalmış potansiyelleri öğrenerek kendilerine güvenen genç bireylere dönüşürler.

Sıfır Atık Madrid

Alvaro Llagunes, İspanya, 8’, 2017

Madrid’de bir kişi yılda ortalama 325 kilogram çöp üretmektedir. “Sıfır Atık Madrid” daha az atığın üretildiği ve çevre üzerinde daha az olumsuz etkisi olan bir yaşam peşindeki Anna, Patricia, Fernando ve Ángel’in hikâyelerini anlatan kısa bir belgeseldir.

Arka Penceremden, Salvo Manzone, İtalya, Fransa, 52’, 2017
“Arka Penceremden” insanların tüketim nesneleriyle olan ilişkilerini ve günümüz toplumunun ürettiği korkunç miktardaki atığı ele almaktadır. Söz konusu bu araştırma, yönetmenin Palermo’ya döndüğünde penceresinin önünde yasadışı bir çöplük bulmasının üzerine başlar. Bu çöp dökme alanı komşuları ve belediye meclisi için alışıldık bir manzarayken, Manzone için bir takıntıya dönüşür, aynı Hitchcock’un "Arka Pencere" filminde cinayetin Jeff için takıntıya dönüşmesi gibi. Bu takıntı zamanla şehrin atık krizi hakkında daha fazla şey öğrenme merakına evrilir. Neyse ki halihazırda çözümler vardır ve yönetmen Sicilya ve Capannori’deki Sıfır Atık hareketini keşfeder.

Her şey dağılırken her şey bir araya geliyor: ZAD 

Oliver Ressler, Avusturya, 14’, 2018

ZAD (savunulacak bölge) üzerine olan bu film, Fransa’nın Nantes şehri yakınlarında bulunan Avrupa’nın en büyük otonom bölgesine odaklanmaktadır. ZAD yeni bir havaalanı inşaatına karşı verilen mücadele sonucu ortaya çıkmıştır. Fransız devleti 2012 yılında bölgeyi tahliye etmeye çalışmış ancak 40.000’i aşkın kişinin direnişiyle karşılaşmıştır. Polis o tarihten itibaren bu bölgeye ayak basmaz. ZAD direniş ve alternatiflerin ortaya konulmasının aynı anda gerçekleşmesi gerekliliğine dair başarılı bir örnek sunmaktadır. İnsanlar kendilerinin kurdukları fırınlar, atölyeler, bira fabrikası, şifalı bitkilerin yetiştiği bahçeler, rap stüdyosu, haftalık gazete ve bir kütüphane yoluyla yaşamlarının denetimini tekrar ellerine geçirirken, yapımı gereksiz ve ekolojik açıdan korkunç sonuçları olan havaalanı projesinin hayata geçirilmesini engellerler. Film ZAD’da yaşamakta olan aktivistlerle yapılan bir grup tartışmasının etrafında örülmüştür.

Babama, Gabrielle Laderas & Alessio Tamborini, İtalya, 25’, 2017
Mike ilk kuşak göçmen, eski bir siyasi aktivist, eskiden Filipin diktatörlük hükümetinin hizmetinde çalışan bir asker, eski bir yasadışı göçmendir. Mike’ın İtalya’da yaşayarak yapmış olduğu seçimler aile tarihini etkilemiştir. Oğlu Gabriel kendisini her zaman doğma büyüme bir Filipinli olarak görmüştür. Bu durum ailesiyle çatışma yaşamasına neden olmuştur. Ancak zaman geçtikçe fikirler ve alışkanlıklar biçim değiştirmekte; bilindik ilişkiler de değişip daha iyiye gitmektedir. İşte o noktada Gabriel’in ailesinin onun farklı bir yaşama sahip olabilmesini garanti altına almak için yaptıkları fedakârlıkları takdir etmesi mümkün olur. Kökler yavaş yavaş yeniden keşfedilir, keza baba oğul arasındaki bağ da. İtalya’daki Filipin toplumunu arka planına alan belgesel cesur ve kişisel bir anlatı: Baba ve oğlunun kişisel seslerinden bir ailenin özel yaşamı.

Tohumdan Tohuma

Katharina Stieffenhofer, Kanada, 87’, 2017

Bu filmin kalbi olan Terry Mierau ve Monique Scholte ekolojik tarım yapma tutkularını gerçekleştirmek için Avrupa’da opera sanatçısı olarak sürdürdükleri yaşamlarından vazgeçerler. İkisi de bu süreçte sağlıklı gıda, sağlıklı bir aile ve topluluk hayatiyeti yetiştirmeye kararlıdır. Bu belgesel değişen bir iklim içerisinde ekolojik gıda yetiştirmek için kadim gelenekleri ve modern bilimi bir araya getiren Mierau ve Scholte’nin yeni kurduğu aileyi ve bir grup çiftçiyle araştırmacıyı izlemektedir.

Panguna Sendromu

Alexandre Berman & Olivier Pollet, Fransa, Birleşik Krallık, 53’, 2017

Papua Yeni Gine’de otonom bir bölge olan Bougainville adasında isyan devam etmektedir. Yerli halkın direnişini ezmek ve dev Panguna madenindeki çıkarlarını korumak adına sömürgeci güçlerin sürdürdüğü bir savaş olan Bougainville Krizi, buz dağının yalnızca görünen kısmı olabilir. Üstelik Bougainville’de yaşayanlar her şeye rağmen fiziksel savaştan muzaffer çıksalar da, şimdi daha da güçlü bir psikolojik savaşla yüzleşmeleri gerekmektedir. 2015 ila 2020 arasında yapılması planlanan Bağımsızlık referandumu giderek yaklaşıyor. Kimin geleceği yazılacak ve kimlerin sesleri hesaba katılacak? Hükümet kuzeyde Panguna’yı yeniden canlandırmaya çalışıyor. Maden alanının bulunduğu kısımda ise çoğu kişi alternatif bir gerçeklik, modernitenin geleneksel kültürlerini ve kimliklerini içeren yeni bir ifadesini tahayyül etmeye çalışıyor. Bu kişiler iki yüz yılı aşkın bir süredir tabi oldukları baskıcı yapılardan zihinsel ve fiziksel olarak özgür kalmak için bir savaş yürütüyor.

Bire Karşı Çok

Daphné Bengoa, İsviçre, Fransa, 29’, 2017

Yunanistan umudunu kaybetti. Halk artık kendilerini desteklemeyen bir sisteme inancını yitirmiş vaziyette ve toplumdan tamamen kopuk hissediyor. “One Over Many” bu sistemik başarısızlıkla savaşmak için geliştirilmiş bir projenin hikâyesi. SOFFA (Toplumsal Moda Fabrikası) Fiori Zaferiropoulou adında eşsiz bir kadın tarafından kurulmuş, tasarımcılar ve profesyonellerden oluşan bir toplumsal kooperatiftir. Fiori’nin amacı moda endüstrisi için sürdürülebilir bir değer zinciri yaratmak ve daha holistik bir model tesis etmek. SOFFA bu amaçları üreticilerden tüketicilere dek bütün paydaşları bu sürece dâhil ederek ve insan kaçakçılığı mağdurları ve mülteciler için iş entegrasyonu, işsiz tasarımcılar için sosyal girişimcilik eğitimi gibi hizmetler sağlayarak başarıyor. Kısacası SOFFA endüstrinin halk için çalışmasını sağlayarak bütün süreci yeniden düzenliyor.

Arabama Aşığım

Michele Mellara & Alessandro Rossi, İtalya, 72’, 2017

Arabalar her düzeyde birincil duyularımızı etkilemekte. dünyamızı tanımlamakta ve günümüz toplumunu değiştirmektedir. Stil ve şekildeki mükemmellik arayışı, araba tasarımcılarının daha ilk dokunuştan insan ve makine arasında duygusal bir bağ yaratmanın peşine düşerek durmaksızın yenilik üretmelerine neden olmaktadır. Şehirlerimiz artık arabalar için tasarlanmaktadır; bu durum da gördüklerimizi ve içinde yaşadığımız dünyaya ilişkin algımızı değiştirmektedir. “Arabama Aşığım”, tüketici toplumunda derin bir biçimde kök salmış olan araba mitini sorgulamayı amaçlamaktadır. Bir grup ilkokul öğrencisi izleyiciyi hayali olana yapılan bir yolculuğa yönlendirir. Film, otomotiv sektörüne ait arşivler ve bilim insanları, mühendisler, antropolog ve araba yarışçılarıyla dinamik bir şekilde ilişkilenme yoluyla arabaların hem şehirlerimizi hem de yaşamlarımızı nasıl değiştirdiğini irdelemektedir.

Suç Ortağı

Heather Whiter & Lynn Zhang, Amerika Birleşik Devletleri, 90’, 2017

Çin dünyanın tüketici elektronik cihazlarının %90’ını üretmektedir. Resmi rakamlara göre, her beş saatte bir çalışanlardan biri bu ürünlerde kullanılan zehirli kimyasallar nedeniyle zehirlenmektedir. Ancak gerçek rakamların bundan çok daha yüksek olduğuna inanılmaktadır. Üç yılı aşkın bir sürede çekilmiş olan “Complicit” aktiviste dönüşen Çinli işçi Yi Yeting ve fabrikalardaki şartları iyileştirmek için mücadele veren başka işçi aktivistlerden oluşan bir grubu izlemektedir. Yi Yeting bir yandan çalışma koşullarının neden olduğu lösemiyle savaşırken bir yandan da eski işverenlerine karşı yasal bir meydan okuma hazırlamak için iş hukuku öğrenmektedir. Yi Yeting daha sonra da diğer hasta işçileri savunmak ve eğitmek için bir hukuk kooperatifi kurar.

Yaşam Tohumları

Maria Camila Daza, Kolombiya, 17’, 2017

Ángela María Zuluaga, bugün içinde yaşadığımız tüketim toplumu yüzünden kaybolmak üzere olan gelenekleri kurtarmak için her gün savaşan bir kadın. Ángela, bir ülkeyi yüzlerce yıl doyurmuş olan yaşam tohumlarını korumakta ve transgenik ve ithal ürünlerle istila edilmiş bir toprağın tadını canlı tutmaktadır.

Yaşamın Kıyısında

Yaser Kassab, Suriye, 45’, 2017

Yaser ve partneri Rima Lübnan’a gitmek üzere Suriye’den ayrılır ancak Yaser’in kardeşinin Gazze’de öldüğü haberini almalarının ardından Türkiye’de uzak ve boş bir yerde bulurlar kendilerini. Buradaki sessizlik ve monoton gündelik yaşam, hâlâ Gazze’de yaşamakta olan ailenin telefon aramalarıyla bölünür.

Jara, Nika Tsiklauri

Gürcistan, 52’, 2017

Peri masalı formatında anlatılan “Jara,” Adjara ormanının yabanıllığı ve çevresindeki köylerin yaşamına yıl boyunca süren bir yolculuktur. El değmemiş doğanın güzelliği ve sertliği, insan etkisi, doğayla birlikte var olma, yırtıcılarla çatışma, bal arılarının ağır iş yükü – bunların her biri ormanın kalbine yerleştirilmiş jara (geleneksel Gürcistan kovanı) sakinlerinin bakış açısından görülür. Filmde yerli bal yetiştiricileri, onların gelenekleri ve günlük işleri, sığır çobanları ve ayılar, kır yaşamından resimler bulunur; bunların hepsi de Adjarian Dağları’nın muhteşem manzarasının içinde yer alır.

Tatlı Gece

Luz Rapoport & Sofia Bordenave, Arjantin, 68’, 2017

Juan, Şili’deki dağlarda tek başına yaşar. Çalışma yaşamının sonunda bir “alercero” olarak mesleği ortadan kaybolurken denize doğru yolculuk yapar.

Değişim Tohumları

Alexandros Oikonomidis, Yunanistan, 75’, 2017

Alexandros Oikonomidis işsiz bir yönetmen ve ekonomik kriz mağduru olarak Atina’daki sokak eylemlerinin tatsızlığını bertaraf etmesine olacak tanıyacak alternatif bir yol bulmaya ve modern yaşam biçimimize darbe vuran küresel depresyon için uygulanabilir bir çözüme erişmeye çalışır. Uzun bir araştırma sürecinin ardından, ancak maddi bir gelire ihtiyaç duymaksızın gıda yetiştirebildiğimizde bu kısır döngüyü kıracağımız açıklık kazanır. Böylece uzun bir yolculuk başlar... Oikonomidis para harcamadan kendi yiyeceğini yetiştirebilmek için doğal, yeniden kullanılabilir tohumlar bulmaya çalışır –basit bir kişisel çözüm gibi görünen bu arayışın kısa sürede oldukça karmaşık, küresel bir sorun olduğu ortaya çıkar.

Zeytini Öldürmesinler

Nejla Osseiran, Türkiye, 6’, 2017

Haziran 2017'de jeotermal sondaj çalışması için zeytinliklerinin ortasında hafriyat çalışması yapıldığını haber alan Gülpınar köyü halkı, yürütmeyi durdurma ve iptal davası açtı. Sondaj çalışmaları hızlanınca tehlikeyi fark eden halk, zeytinliklerini korumak amacıyla, mahkeme kararını beklemeden makinaları çalıştırmamak amacıyla sahada nöbete başladı. Zeytin Nöbeti 33 gün ve gece sürdü ve sondaj şirketinin sahayı tamamen boşaltmasıyla son buldu.

Çoban’ın Şiiri, Özkan Emre, Türkiye, 15’, 2018
İki üniversite bitirdikten sonra çeşitli işlerde çalışan ve ücretli öğretmenlik yapan Kader köyüne, doğaya dönüp çoban olmaya karar verir. Çobanlık yaparken birçok zorlukla karşılaşır. Kader tüm bu zorlukları aşmak için elinden geleni yapacaktır.

Kurbağa Avcıları

Batuhan Kurt, Türkiye, 32’, 2018

Edirne’de yaşayan Romanlar tarafından yarım asırdır babadan oğula aktarılarak sürdürülen kurbağa avcılığı mesleğini konu edinen belgesel film, Roman mahallesinin kültürel yapısı ve estetik dokusunu arka planına alarak kurbağacılık mesleğinin ayrıntılarını babalar ve oğulların samimi ilişkisi üzerinden işliyor. Avcıların, emeklerinin karşılığını tam anlamıyla vermeyen fabrikalarla ve kurbağa oranını günden güne azaltan tarım ilaçlarıyla mücadelelerini anlatıyor.

Mülk

İbrahim Halil Akgül, Türkiye, 14’, 2016

Adıyaman'ın Kahta ilçe yakınlarındaki Mülk köyü yıllardır bir sorunla mücadele etmektedir. 150 bin nüfusluk ilçenin içme suyunun elde edildiği gölete kanalizasyon suları akıtılmaktadı. Belgesel bu göletin kıyısında yaşayan köylülerin hastalıklarını ve hikâyelerini anlatmaktadır.

Dönüş

Nesli Özalp Tuncer, Türkiye, 21’, 2018

Türkiye - Yunanistan nüfus mübadelesi ile memleketlerinden ayrılmak zorunda kalmış bir ailenin üçüncü ve beşinci kuşak kadınlarının geçmişe yolculuk hikâyesi. Acaba ailelerinin mezarlarından aldıkları toprağı memleketleri Kavala'ya götürebilecekler mi?

Bir Varmış Bir Yok

Eylem Şen, Türkiye, 30’, 2018

Karşıyaka'nın Örnekköy Mahallesinde uzun yıllardır yaşayan Romanlar kentsel dönüşüm nedeniyle doğup büyüdükleri sokaklardan, evlerinden ayrılmaya hazırlanmaktadır. Anılarından, dostlarından, kendilerini güvende ve kendileri gibi hissetmekten mutlu oldukları hayattan kopmak üzere iken; var iken yokmuş gibi varsayılmaya içleri burkularak tutunmaya çalışmaktadırlar.

Saksak: Bir Tütün Hikayesi, Turan Kubulay, Türkiye, 20’, 2018
Film, Denizli'nin Kale ilçesine bağlı Gülbağlık köyünde tütün işçiliği yapan insanların hayatlarını konu alır. Yılın yaklaşık on ayı süren bu üretim sürecinin sosyolojik etkileri, insan psikolojisine yansımaktadır. Bu, hem bir şikayet hem de mecburi bir alışmışlık doğurur. Saksak, tütünün elde bıraktığı siyah renkteki yapışkanlıklara verilen isimdir. Tütün işçilerinin hayalleri de tıpkı saksak gibi hayatlarına yapışır.

Fındıktan Sonra

Ercan Kesal, Türkiye, 40’, 2018

Belgesel Çiçekpınar köylülerinin fındıktan önce kendine yeten, dayanışmacı, komünal bir toplumsal formda yaşarken, fındıktan sonra herkesin kendi işinden sorumlu olduğu ve hiyerarşik olarak örgütlendiği bir toplumsal forma nasıl geçiş yaptıklarını anlatmaktadır. Bir köyde yaşanan minyatür bir prekapitalizmden kapitalizme geçiş hikayesi. Bu yolculukta aslında neyi kaybettikleri! ‘’İnsan için ekonomi’’ derken, ‘’Ekonomi için insan’’a dönüşen hayatımızın mikro düzeyde çarpıcı bir örneği.

Karabiga

 Son Sahil, Mustafa Ünlü, Türkiye, 16’, 2018
Marmara Denizinin son bakir ve yabanıl kıyı şeridi Karabiga bölgesine 2012 yılından başlayarak 5 termik santral yapımı planlandı. Sualtı Araştırmaları Derneği ve Derneğe bağlı Akdeniz Foku Araştırma Grubu, bu haberden sonra, Akdeniz Foku ve başka pek çok nadir türün sığınma-yaşam alanı olan kıyı şeridini korumak üzere eyleme geçti. Ancak bu kez eylem biçimi, söz konusu türlerin yok sayıldığı ÇED raporlarına karşı araştırmaları yoğunlaştırmak ve bu türlerin orada olduğunu kanıtlamaktı. 2014 yılında ilk termik santralin inşaatı başladı. Aynı yıl bölgede nadir deniz kuşları, kıyı şeridinde yaşayan diğer canlıların yanı sıra ilk Akdeniz Foku görüntülendi. Araştırma sonuçlarının kamuoyu ve kamu kurumları ile paylaşılması sonucu diğer 4 santralın yapımı şimdilik durduruldu. SAD_AFAG araştırmalarını sürdürdü ve 2018 baharında bu kez, iki Akdeniz Foku bir arada filme alındı. Tam da ikinci termik santralın planladığı noktadaki mağarada…

Su

Mine Cemre Özer, Kıbrıs, Türkiye, 12’, 2017

Gözleri görmeyen bir yaşlı kadının ve ona bakan kocasının su hikâyesi. Kadın 40 yıldır akmayan köyün suyunu saplantı haline getirmiştir ve Alzheimer'ı yüzünden hayatları aynı döngü içinde tekrarlamaktadır. Kadın sürekli su ile ilgili konuşur; anılarını anlatır, dert yakınır, kocasına sorular sorar. Kocası ise şefkat ve sabırla karısıyla ilgilenir. Her gün dere kenarına inerler ve su bir gün gelecekmiş gibi adam dereyi temizler. Kadın her ne kadar Alzheimer’ı yüzünden her gün aynı güne uyanır gibi yaşasa da, suyun gelmemesi onu ruhsal ve zihinsel bir çöküşe sürüklemektedir. Adam buna engel olmak için tankerle su getirterek dere yatağına su doldurtur ve kadına suyun geldiğini gösterir.

Seçmedim

Mehmetcan İncedal, Türkiye, 15’, 2017

"Seçmedim", Türkiye'deki ön yargılara rağmen kendini ailesine, çevresine ve kendisine kabul ettiren lezbiyen bir bireyin eşcinselliğinin seçim olmadığını hayatından anekdotlarla anlattığı bir kısa belgesel.

Ali’siz

Mehmetcan İncedal, Cengizhan Onat, Türkiye, 14’, 2017

Oğlu vahşice darp edilen Emel annenin oğlunun yarım kalan hayallerini gerçekleştirmek için İstanbul maratonuna hazırlanış hikâyesi. Oğlunun adı altında kurulan Ali İsmail Korkmaz Vakfı'nın öğrencilerinin hayalleri Emel Korkmaz’ın adımlarıyla gerçek oluyor.

Yeşil Okul Hikayeleri

Carine Lefebrve-Quennell, Fransa, 52’, 2017

Bali ormanında bambu kulübelerin çevrelediği bambu bir katedral bulunur. İşte burası “dünyadaki en ekolojik okul” olan Yeşil Okul’dur. Doğanın içinde bulunan Yeşil Okul öğrencileri “yaparak” öğrenir, düşünmeyi, dünyayı sorgulamayı, çözümler bulmayı öğrenir. Risk büyüktür -modern toplumlarımızın ve tehlikedeki gezegenimizin karşı karşıya olduğu sorunlar. Bu olağanüstü okulun amacı budur. Bu tereddütsüz biçimde modern ve heyecanlı yaklaşımı denemek için ailemle birlikte bu okula geldik. Bu okulda bir yıl geçirdim; kızlarımı ve ergenliğin hayati bir anı olan okulun kolej kısmını filme çektim. Bu film, Yeşil Okul’da geçirdiğimiz bu ezber bozan yılı anlatmaktadır.

Organiğin Evrimi

Mark Kitchell, Amerika Birleşik Devletleri, 86’, 2017 

“Organiğin Evrimi” organik tarımcılığın, bu hareketi kurmuş olanlarca anlatılan hikâyesidir. Toprağa geri dönelim diyenler, ruhani arayışta olanlar ve çiftçilerin oğulları ve kızları kimyasal çiftçiliği reddeder ve organik alternatifleri keşfetmeye koyulur. Küçük bir asiler grubundan yediklerimizi yetiştirme ve tüketme biçimimizde yaşanan bir kültürel dönüşüme uzanan samimi bir değişim yolculuğu. Şimdilerde organik tarım yaygınlaştı; organiği herkese getirmek amacında olan bir endüstri ve sürdürülebilir tarım vizyonunu gerçekleştirmiş bir hareket haline geldi. Bu durum son elli yılın en popüler ve başarılı çevre dürtüsünün filizi.