Hatırlayanlar bilir, Bozcaada açıklarında 2014 yılında bir deprem yaşanmıştı. Önce 6.7 olarak açıklanan sonra 6.2 olarak duyurulan depremin hemen ardından dönemin Kaymakamı Abdulgani Mağ, yine dönemin belediye başkanı Mustafa Mutay ve kurum amirlerinin atıldığı geniş bir afet toplantısı yapılmıştı. Ben de o toplantıdaydım. Hatta Bozcaada’daki Kızılay İlçe Başkanı da toplantıya katılmıştı. Geniş katılımlı bir toplantıydı.

Olası bir afette kullanılmak üzere Bozcaada’ya bir acil durum konteyneri konması, Poyraz Limanı tarafındaki yolların genişletilmesi, yedek amaçlı bir miktar çadırın stoklara alınması konuları o toplantıda görüşüldü. Olası bir afette toplanılacak yerler de yine toplantıya konu oldu. İletişim konusunun önemi, Telekom’un yeniden Bozcaada’ya dönmesi konusunda da masadaki birçok katılımcı fikir birliğine varmıştı. Hatta mevcut limanın olası bir yıkılma durumunda B planı da yine masaya yatırılmıştı. Adada olası bir afette görev almak adına da Yerel Afet Gönüllüleri kurulması hususunda bir çalışma başlatılabileceği 9 sene önceki o toplantıda görüşülmüştü.

Ayrıca Çanakkale İl Afet Durum Müdürü Erdoğan Çabuk’un bir heyetle katıldığı o toplantıda Jeofizik Mühendisi Feyza Nur Bekler o dönem meydana gelen depremler ve olası bir afet sonrasında neler yapılması gerektiği hususunda açıklayıcı ve detaylı bir sunumla toplantıya katılanları bilgilendirmiş ardından da 5.5’un üzerinde bir deprem beklemediklerini belirtmişti.

Bu toplantının bir benzeri de dönemin kaymakamı Mustafa Akın’ın çağrısıyla 2017 yılında gerçekleşmişti. O toplantıda, bir önceki toplantıdan o güne (yani 3 yılda) pek de aşama kaydedilmediği belirtilmişti. 2017’deki toplantıda İlçe Sağlık Müdürü, personel yetersizliği ve adada tek ambulansın olduğunun altını çizmişti. İlçe Jandarma Komutanı ise kamu kurumlarına ait binaların depreme dayanıklı olup olmadığının incelenmesi gerektiğini belirtmiş, kamu kurumlarının eski dile getirip bu konunun önemine vurgu yapmıştı.

Bugün gelinen noktada az önce saydığım şeylerden ne kadarı yapıldı? Örneğin bir acil durum konteyneri alındı mı, yedek çadırlar temin edildi mi, iskelenin sağlamlığı kontrol edildi mi, Yerel Afet Gönüllüleri oluşturuldu mu? 

Bir ay önce yaşanan yıkıcı deprem ile Bozcaada’da geçmişte yaşanan depremleri yeniden hatırladık. Az önce saydığım bu konuları kapsayan yeni bir toplantı iyapılması ve somut adımlar atılması gerekiyor. Yapılanlar varsa, eksik kalanların üzerinden geçmek gerekiyor. Çünkü bu konuların bazıları sadece depremle ilgili de değil. Zira Bozcaada’da artık neredeyse her yıl yaşanan yangınlar çok önem arz ediyor. Bununla ilgili de bir afet planı oluşturulması çok elzem.

2014 yılında Rum Mahallesi’nde bir evde bir yangın çıkmıştı gece vakti. Dar sokaklara itfaiye zorla girmiş, itfaiye aracının tepesine de dönemin belediye başkanı Mustafa Mutay bizzat çıkarak çalışmalara katılmıştı. Bina ciddi şekilde hasar gördü ama neyse ki yan taraflara yangın sıçramadı.

Bazen kışın özellikle Rum Mahallesi’ndeki ara sokaklara araçların bırakıldığını, bazı işletmelerin yazın kullandıkları masa-sandalyeleri brandaya sarıp dükkân önüne bıraktıklarını, bazı tentelerin açık tutulduğunu görüyoruz. Allah korusun, günün birinde o sokaklarda bir yangın yaşanırsa, itfaiye aracının o sokaklara nasıl gireceğini herkesin düşünmesi gerekiyor. 

Bir de son dönemde nerdeyse her sene adada farklı noktalarda yangınlar yaşanıyor. Hem de bazen yılda birkaç kez... Birçoğunda “ucuz atlattık”, “şansımız varmış” gibi cümleler kuruluyor. Ama her zaman şanslı olamayabiliriz.

Bütünlüklü bir afet planı içerisinde, Belediye çalışanlarının yanı sıra gönüllülerin de yer aldığı, bir afet esnasında herkesin ne yapacağını bildiği bir plan, senaryolar ile birlikte ortaya çıkartılmalı. Yangın veya diğer afetlerde elzem malzemelerin, zaman zaman toplanıp çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli. Tatbikat yapılmalı.

Belediyenin megafonla çağrı yapması önemli. Görevlilerin ve adalıların iyi niyetle her yangına canla başla koşturması da önemli. Fakat her zaman bunlar yeterli olmayabilir.

Ve yineliyorum; her zaman şans Bozcaada’nın yanında olmayabilir… Buradan Bozcaada Kaymakamı Mustafa Kara’ya ve Bozcaada Belediye Başkanı Hakan Can Yılmaz’a bir çağrı yapmış olayım. Kısa süre içinde, 2014 ve 2017 yıllarında yapılan o toplantıların notlarıyla birlikte kapsamlı bir plan hazırlanması ve de “uygulanması” için çalışma yapılmalı.

Bu konuları ve daha başka birçok konuyu bu hafta Bozcaada Podcast’teki “Bozcaada’nın Sesi” progamında Serkan İlik ile konuştuk. Dinlemek isterseniz aşağıdaki play (oynat) tuşuna tıklayarak dinleyebilirsiniz.