İsmail Şen - Bazen yaşadığımız yerde bizi ayakta tutan, “ne olursa olsun ayakta kalmalıyız” diye düşünmemizi sağlayan şeyler olur. Bir ana rast gelirsin, yıllardır orada olan, üzerinden sayılamayacak kadar çok ayak izinin gelip geçtiği bir sokaktan geçersin ya da eski ama hâlâ dimdik ayakta bir bina görürsün.

Tıpkı bu yazıda yer vereceğimiz Bozcaada’nın eski binalarından, şimdiki Gümüş Otel’in emektar sahibi İsmail amcanın, “keyfin nasıl?” diye sorulduğunda “inadına” diye cevap vermesi gibi. İnadına ayaktadır ve ayakta kalmalıdır.

Mendirek’in her sayısında farklı bir sürprizle, yeni köşeler, yeni yazılarla karşılaşacağınızı söylemiştik. Bu sayıda da o yeni köşelerden biri burası.

Amaç Bozcaada’nın eski ve tarihi yapılarını geçmişiyle, dünüyle ve bugünüyle anlatmak. Bozcaada’nın tarihi ile onu merak eden insanlar arasında bir köprü kurmak. Bu sayıyla birlikte geçtiğimiz o köprüden sonra ilk durak Bozcaada eski hükümet konağı. Binanın tarihi bir hayli fırtınalı. Bulunduğu konum gereği, limandan içeri havayı yırta yırta gelen kış fırtınalarına “inadına” dayanıp ayakta kalması da bundan olsa gerek. Binayı şu an otel olarak işleten en eski adalılardan İsmail Gümüş’ün kızı Gamze Gümüş’ün kapısını çaldık. Anlattıkları ilgi çekiciydi.

BİR FRANSIZ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞ

Bilinene göre; bina ilk kez, bir dönem adada yaşayan bir Fransız tarafından yaptırılmış. Bir müddet konak olarak kullanılan yapı, daha sonra işgal yıllarında, işgal kuvvetlerince askeri bina olarak kullanılmış. Daha sonra ada geri alınınca, Osmanlı Devleti’nin son yılları – Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında hükümet konağı olarak tahsis edilmiş. Binanın kısa bir dönem, aynı zamanda emniyet binası olarak kullanıldığı da biliniyor. Hatta arka bahçede halen duran, o devrin mahkûm zindanları sayılabilecek iki adet nezarethaneyi görebilirsiniz.

Yapının geçmişi bir hayli fırtınalı demiştik ya. Bina o kadar çok el ve nitelik değiştirmiş ki; bunlardan biri de, Gamze hanımın belirttiğine göre buranın adanın ilk sığınağı olarak kullanılmış olması.

Binanın içyapısı da ilgi çekici. Çünkü tüm tarihi izleri halen üzerinde taşıyor. Yazının başında belirttiğimiz gibi bir Fransız tarafından yaptırılmış olmasına rağmen, klasik Türk-Osmanlı mimarisinin izlerine sahip. Ahşap ve taş bir arada kullanılmış. Girişte, dört odalı geniş bir hol ve ortadan kesmeli bir merdivenle çıkılan, alt katla aynı plana sahip, joker olarak da eşsiz manzaranın sahibi balkonlu bir 2. kat.

ORİJİNALLİĞİ KORUNMUŞ

Binayı halen tarihi kılansa büyük oranda orijinalliğinin korunması. Binadaki oda kapıları, zemindeki ve tavandaki ahşap döşemelerle dış cephedeki taş unsurlar orijinal. Son olarak 1986’dan beri Gümüş Otel adıyla otel olarak işletilen bina için Gamze hanımın sözleriyle bitirelim yazıyı:

“Tüm bunları özellikle koruyoruz. Burada doğup büyümüş, çocukluğunu bu sokaklarda yaşamış biriyseniz ve böyle bir yere sahipseniz, tarihe sahip çıkmak ve korumak doğal olarak göreviniz oluyor.”